Sjamanisme: Weerwolven en weerberen

bijgeloof of oude religie?

Weerwolven in Holywood

Holywood houdt van sensatie. En het weerwolfgeloof van de late middeleeuwen is sensationeel. Daarom zijn er heel veel griezelfilms gemaakt, waarin de weerwolf een onfrisse rol speelt. Hiermee onteren de filmproducenten het geloof van de Germanen. Weerwolven zijn eigenlijk shamanen, medicijnmensen, priesters van Óðinn.

Volgens het bijgeloof is een weerwolf een mens, die met volle maan in een wolf verandert. Je zou weerwolf worden, wanneer je door een andere weerwolf gebeten wordt. In dit bijgeloof wordt een oude religie met primitieve wetenschap verbonden. Wat is de waarheid?

Hondsdolheid

In de late middeleeuwen kregen de wolven hondsdolheid. Gezonde wolven mijden mensen. Alleen in extreem strenge winters komt het wel eens voor dat een roedel uitgehongerde wolven een mens aanvalt. Normaal gebeurt dat niet. Maar als wolven hondsdol worden, worden ze extreem agressief. Ze bijten naar alles wat in hun buurt komt. En als je gebeten wordt door een hondsdolle wolf, dan word je zelf hondsdol. Na verloop van tijd begint je lichaam te verkrampen en te schokken. Je kunt niet meer slikken en je weigert te drinken, zelfs als je hevige dorst hebt. Dan krijg je aanvallen van razernij. Uiteindelijk raak je verlamd en ga je dood. Als een hondsdolle patiënt een arts, priester of verpleegkundige bijt, wordt deze ook besmet.

Tegenwoordig is hondsdolheid goed te genezen, maar in de late middeleeuwen was het een vreselijke ziekte. Stel je eens een middeleeuwse bijgelovige priester voor. Volgens zijn visie is de patiënt gewoon bezeten door een duivel. Even met wijwater besprenkelen en de duivel wordt uitgebannen. Maar inplaats van op te lossen in een rookwolk, bijt de patiënt de priester. En deze wordt ook hondsdol. Ondanks zijn 'goddelijke bescherming'. Dan moet er wel een erg sterke demonische kracht bij betrokken zijn.

In de late middeleeuwen overwon de katholieke kerk de laatste heidenen. Kort na hun totale machtsovername begon men met heksenverbrandingen. Maar tegen hondsdolheid (of de pest) konden ze niets beginnen. Daarom begon men te geloven in een machtige demonische kracht.

Men herinnerde zich nog resten van het oude heidense geloof. En bij de oude Germanen kende men weerwolven en weerberen. Nu werd men gebeten door een wolf en men werd hondsdol. Men begon toen hondsdolle wolven te verwarren met weerwolven. Zo ontstond het bijgeloof, dat je weerwolf werd na gebeten te zijn door een andere weerwolf. Aangezien er geen hondsdolle beren waren, vergat men de weerberen.

De Ulfhedhnar

Ulf betekent wolf, hedh betekent huid en nar betekent lijk, ingewijde. Het oud-noorse Ulfhedhnar kan men vertalen als: ingewijde met de wolfshuid. In het nederlands noemde men deze mensen: weerwolven. Weer betekent man of mens.

De Ulfhedhnar waren leden van een geheime bond: de bond der wolven. De leden waren priesters van Óðinn. Óðinn is de zonnegod, de god van de Runen en magie, en de god van de krijgers en de dood. In Nederland werd hij Wodan of Vodanes genoemd.

Cultisch doden of narren:

De oude Germanen leefden in stamverband. Maar sommige mensen voelden zich niet thuis in de stam. Dan werden ze lid van een geheime bond. Tijdens hun inwijdingen gingen ze door het dodenrijk. Voor hun stam en familie waren ze dood. Daarom noemde men ze narren. Letterlijk vertaald betekent nar lijk. Maar in werkelijkheid ging het om iemand die voor zijn familie en stam dood was.

Als je je stam wilde verlaten, waren er verschillende mogelijkheden. Als vrouw kon je je wijden aan Hal, de godin van de dood. Dan behoorde je tot de Haljaruenos. Of je wijdde je aan Freya. Dan werd je een Völva. Of je wijdde je aan Jörd-Nerthus. Dan werd je een priesteres van Moeder Aarde. Als man kon je je wijden aan Óðinn (Wodan), Thór (Donar) of Baldr. De priesters van Óðinn werden weerwolven, de priesters van Baldr weerberen en de priesters van Thór weerbokken of bokkenrijders. Als je homoseksueel of androgyn was, kon je priester van Freyr worden.

Ook bij de Germanen kwam trans-seksualiteit voor. Je bent trans-seksueel, als je mannelijke geslachtsorganen hebt terwijl je je een vrouw voelt, of als je vrouwelijke geslachtsorganen hebt terwijl je je een man voelt. De oude Germanen deden hier niet moeilijk over. Als een vrouw weerwolf of weerbeer wilde worden, en zij was geschikt, gaf men haar dezelfde kansen. Hetzelfde gold voor mannen die priesteres wilden worden.

Weerwolven

Als je priester van Óðinn wilde worden, ging je naar een Kennar. Ken-nar betekent: ingewijde in de geheime kennis. Je kunt hem vergelijken met de druïde bij de Kelten. Als deze je als leerling aannam, werd je ingewijd in magie, de krijgskunst en de runen. Rune betekent geheim.

Na een lange periode als leerling werd je ingewijd. Naakt en zwart geverfd ging je met een speer het woud in op jacht naar een wolf. Als je een wolf gedood had, roosterde je het hart en at je het op. De tanden en de huid nam je mee terug. Deze werden gebruikt in shamanistische rituelen. Als je geen wolf kon vinden, dan had je pech gehad. Dit beschouwde men als teken (omen) van afwijzing door Óðinn.

Na het doden van de wolf kreeg je een drank met Bilzenkruid. Hierdoor raakte je in een diepe trance. Dan werd je in een leren zak gestopt en opgehangen in een boom op een open plek in het woud. Negen dagen en negen nachten bleef je in die boom. Na afloop was je een weerwolf.

De inwijdingsdrank Ódrerir

De Germanen kenden een drank waarmee mensen konden worden ingewijd. Bij de Hindoes wordt een dergelijke drank Soma genoemd. Bij de oude Perzen werd het gemaakt van de witte Haoma. En de germanen noemden de drank Ódrerir: brengt de geest in beweging.

Volgens de mythe was er een dwerg die alles wist: Kvasir. Deze dwerg werd gedood door de dwergen Fjalar en Galar. Zijn bloed werd opgevangen in twee vaten en een ketel. De ketel heet Ódrerir, en de vaten Son en Bodn. Ze vermengden het bloed met honing en speeksel, zodat het mede werd. Kvada betekent: verzoek, eis, vraag. Kvasir kan vertaald worden als: hij die vraagt aan het orakel, hij die inzicht (op)eist. Bodn betekent: bod, offer, feestmaal, gebod, boodschap. En son betekent geluid, speciaal offer. Je zou 'son' kunnen vertalen als: mantra, magisch gezang, gezongen toverspreuk.

Ódr betekent: waanzin, snelle geweldadige beweging, geestkracht, ritueel gezang. En erendi betekent: missie, queeste, kwestie, boodschap, en het resultaat van de missie. Ódr-erir kan dus vertaald worden als: snel en geweldadig een missie uitvoeren en resultaat opeisen.

Wanneer een priester antwoord wenste op een vraag, bereidde hij Ódrerir. Hierbij werd Kvasir (een plant) gedood en verdeeld over een ketel en 2 vaten. Kvasir was meestal Bilzenkruid (dollemanskruid, het goede kruid), soms scheerling. De wortels gingen in de grote ketel, de zaden of bloemen in een vat en de bladeren en stengels in het andere vat. Vervolgens werd er mede gemaakt van de wortels. Van de bladeren en van de zaden of bloemen werden hulpstoffen gemaakt.

N.b. De bladeren van Bilzenkruid bevatten de meeste werkzame stoffen wanneer de plant in bloei staat. Dus het verzamelen van bloemen en bladeren gaat goed samen. Maar tegen de tijd dat de plant zaad draagt, zijn de bladeren vrijwel krachteloos.

Wanneer een priester van Óðinn antwoord wilde op een vraag, zonderde hij zich af, hulde hij zich in zijn wolvenhuid en dronk hij Ódrerir. Daardoor raakte hij in een sterke trance, waarin hij zijn diergeest (Hamr) kon uitzenden als dier. Bijvoorbeeld als wolf, adelaar, zalm of beer.

Tijdens zulke magische reizen komt de priester in diep kontakt met zijn onbewuste begeerten en complexen. Daarom zijn jaren van voorbereiding noodzakelijk om een dergelijk kontakt goed te doorstaan. Zonder deze voorbereiding wordt men knettergek. En men blijft dan gek voor de rest van het leven.

Om het antwoord op de vraag zonder vooroordelen te aanvaarden en te begrijpen is zelfoverwinning en nederigheid noodzakelijk. Daarom wordt tijdens de opleiding tot weerwolf je trots en eigendunk gebroken. Vervolgens leer je jezelf te overwinnen. Tenslotte offer je jezelf aan je Hoger Zelf.

De inwijding van Óðinn

Óðinn is de god der gehangenen (Hangagud). Als je je aan hem wilt wijden, dien je jezelf op te hangen aan de wereldboom Yggdrasil. Als je dat doet, volg je het voorbeeld van Óðinn.

Voordat Óðinn zichzelf offerde, heette hij Yggr (de verschrikkelijke). Nadat hij zich voldoende had voorbereid, ging hij op jacht en doodde een wolf. Hij sneed het hart van de wolf uit en verslond het rauw. Volgens andere bronnen roosterde hij het eerst. Vervolgens sneed hij een rune in zijn linkerzij met zijn speer Gun-gnir (strijdopwekker). Tenslotte hing hij zich in een wolfsleren zak op in een enorme es. 9 Dagen en 9 nachten hing hij in de boom. En gedurende deze tijd reisde hij door de 4 keer 9 werelden. Na 9 dagen en 9 nachten kende hij het gehele Universum, en hij kende zichzelf. Toen kende hij ook de runen, de magische tekens en stafrijmen. Hij zag en zong een magische rune en bevrijdde zichzelf. De wolfslederen zak scheurde open, en Óðinn was geboren. De verschrikkelijke Yggr (het ego of het lager zelf) was aan de boom gestorven. En Óðinn de heer der zege was geboren.

Door je in een leren zak te hullen, sluit je je af voor het licht. De leren zak symboliseert niet alleen de baarmoeder, maar ook je mentaal schild waarmee je je afscheidt van de werkelijkheid. Na je inwijding scheurt het vlies waarmee je je omgeven hebt. Dan stroomt het licht bij je binnen en leer je jezelf en de werkelijkheid kennen.

Drie graden

De bond der wolven kende drie graden: Skalde, Thulr en Kennar. Deze kun je vergelijken met de graden: Bard, Vates en Druïde bij de Kelten. Voordat je Skalde werd, was je leerling. Eigenlijk waren er dus vier graden. Maar een leerling werd nog niet gerekend tot de bond der wolven.

De Skalde zong de heilige Eddaliederen en hield de kennis van de religie levendig onder de germaanse stammen. De Thulr leidde de rituelen, raadpleegde de runen, voorspelde de toekomst en zorgde dat alles volgens de regels van het geloof plaatsvond. De Kennar was de wijze meester, die leerlingen onderwees en inwijdde.

In de middeleeuwen had men een soortgelijk gradensysteem in de gilden, de vakverenigingen van die tijd. Als je als jongen in de puberteit gekomen was, ging je naar een meester. Deze leerde je een vak. Als je gemotiveerd genoeg was, nam de meester je aan als leerling. Jarenlang was je minder dan de knecht van die meester. Je had minder rechten, minder loon en je moest harder werken. Maar aan het eind van je leerperiode werd je gezel. Dan kon je zelfstandig werken en zelfstandig je brood verdienen. Als leerling had je geen tijd voor een relatie met een vrouw. En vrouwen waren niet geïnteresseerd in leerlingen, omdat ze nog niets verdienden. Op het moment dat je gezel werd, was je dus een vrije gezel. Zulke mannen waren zeer begeerlijk. Zij kenden een vak en konden een vrouw onderhouden. Bovendien hadden ze nauwelijks verplichtingen. Vrije gezellen hadden de vrouwen voor het uitkiezen, zelfs als ze behoorlijk lelijk waren. De meeste gezellen trouwden snel. Men vond het vreemd als een gezel van 30 nog niet getrouwd was. Soms werd men dan door de gildebroeders aangespoord om te trouwen, om sociale onrust (angst voor seksuele avontuurtjes met getrouwde vrouwen) te voorkomen.

Nadat men jarenlang als gezel gewerkt had, bereikten sommigen een zeer hoog niveau in hun arbeid. Dan werd men door de andere gildebroeders als meester erkend. Dan kon men leerlingen aannemen en deze opleiden. Deze leerlingen kon men gratis laten werken, zodat men meer verdiende. Hierdoor kon de meester ook op hoge leeftijd nog in redelijke welstand leven.

Weerberen

De weerberen waren de priesters van Baldr. In het oud-noors noemde men ze Bersekr. Baldr is in de mythologie de zoon van Óðinn. De weerberen waren een afsplitsing van de weerwolven.

Als je weerbeer wilde worden, moest je eerst een beer doden, zijn warme bloed drinken en zijn hart opeten. Dan kreeg je het hart van een beer. De huid en een bereklauw nam je mee voor shamanistische rituelen. Na het doden van de beer werd je op de berehuid gezet. Je moest op de berehuid blijven staan en mocht niet bewegen of schreeuwen. Dan werd je door de priesters van Baldr bekogeld met stenen, stokken en uitwerpselen. Dit moest je onbewogen over je heen laten komen. Als je hiervoor slaagde, kreeg je een stuk maretak zo groot als je duim. Door dit op te kauwen raakte je in een diepe trance. Dan werd je in je berehuid gewikkeld en neergelaten in een grafheuvel. Je bleef negen dagen en negen nachten in de heuvel. Op de ochtend van de tiende dag werd je uit de grafheuvel bevrijd en was je een weerbeer.

De weerwolven zorgden voor het religieuze onderwijs en de magie. De weerberen waren de genezers.

Bokkenrijders

Onder de boeren was er een sterke cultus gewijd aan Thór. Thór is de god van de bokken. Wanneer hij met zijn strijdwagen over de wolken rijdt, dondert het op aarde. Wanneer hij zijn strijdhamer naar de ijsreuzen werpt, zien we het bliksemen. De priesters van Thór werden ingewijd in een grote kuil in de aarde. Men kreeg symbolisch een klap op het hoofd met de strijdhamer. Een tweede klap bracht je weer tot leven. Toen in Limburg de boeren in nood kwamen en ze gedwongen werden in de mijnen te gaan werken, herleefde een persiflage van het oude geloof in Thór. Men noemde zich: bokkenrijders.

Meer informatie:

Als je meer wilt weten over de herkomst van onze oude feesten, zoals Car-naval, Sinterklaas, Aller heiligen of sint Jan, lees dan het boek Boek Yggdrasil deel 1: Aarden in de fysieke realiteit Hierin verklaart Andreas Firewolf de feesten, gebruiken en de religie van de oude Germanen, en vergelijkt hij ze met onze huidige cultuur.

Reactie:

Met Licht en Liefde, Andreas Firewolf

Korte auto-biografie